Ey Reqîb’in değiştirilmesine dair tartışmalar sürüyor

19 Haziran tarihli Hewlêr gazetesinde Rewez Koyi imzasıyla yayınlanan bir haberde Kürtlerin ulusal marşı Ey Reqîb’in değiştirilmesine yönelik yürütülen tartışmaların devam ettiği dile getirildi.

Dengê Azad/Hewlêr

Diğer parçalardaki Kürt yazar, aydın ve politikacıların Ey Reqîb’in değiştirilmesinden endişe duydukları belirtilen haberde, sorunu görüşmek üzere dört parçadan temsilcilerin katılacağı bir komitede tartışılmasının daha iyi olduğu belirtildi. Öte yandan Kürdistan Din Alimleri Birliği sözcüsü ‘Fetva Komisyonu’nun konuya ilişkin olarak toplanmayacağını söyledi.

Kürdistan İslam Topluluğu Partisinin Ey Reqîb marşında geçen ‘Ülkemiz dinimizdir’ bölümünü “küfür” olarak değerlendirip değiştirilmesini önermesi Güney Kürdistan gündeminde sıcak bir gelişme olarak yer almaya başladı. Daha önce de ‘Ulusal Loto’ konusunda olduğu gibi Kürdistan Din Alimleri Birliği Fetva Komisyonunun bu konuda da hakem olması isteniyor.

Kürdistan Din Alimleri Birliği sözcüsü Cafer Giwani gazeteye yaptığı açıklamada; “biz Din Alimleri Birliği olarak bu konuyu görüşmedik. Fetva Komisyonu’da bu konu için toplanmayacak, çünkü Ey Reqîb’in helal ya da haram olduğuna dair fetva vermek komisyonunun işi değildir. Biz sadece görüşlerimizi belirtebiliriz, fetva vermeyiz. Çünkü fetvanın anlamı ve içeriği farklıdır” dedi.

Kürdistan Bölge Parlamentosu Vakıf ve Din İşleri Komisyonu Başkanı Dr. Beşir Halil Hedad gazeteye yaptığı açıklamada komisyon olarak parlamentoda yer alan tüm fraksiyonlar ve Din Alimleri Birliği ile toplanıp sorun konusunda ortak bir ses ve taraflar arasında yakınlaşma sağlamak amacıyla çaba sarfettiklerini söyledi.

Dindarların önemli bir bölümünün marştaki ‘Ülkemiz dinimizdir’ bölümü konusunda hassas olduklarını belirten Dr. Beşir Halil; “Eğer bu bölümün anlamı “ülkemiz dinimiz” ise bu dini açıdan kabul edilmez. Ama bu mısra vatan sevgisi dinin gereğidir biçiminde yorumlanabilir ve bu dini açıdan kabul edilebilir” dedi.

Diğer parçalardaki Kürt aydın, sanatçı ve politikacılar, internet siteleri ve sosyal paylaşım siteleri vasıtasıyla Ey Reqîb marşını değiştirmek amacıyla yürütülen çabalardan endişe duyduklarını dile getirdiler. Onlara göre sorun ulusaldır, sadece Güney Kürdistan’ı ilgilendirmez, tüm parçaları ilgilendirir. Kürdistanlı aydınlara göre Ey Reqîb’in de ‘Pêşmerge ve Ala Rengîn’ gibi güneyin sınırlarını aşan bir anlamı vardır ve tüm parçalarda söylenir. Bu nedenle Ey Reqîb’in değiştirilmesi ya da müdahale edilmesi niyeti diğer parçalardaki aydınları endişeye sevk ediyor.

Kürdistan Bölge Parlamentosu üyesi ve gazeteci Adnan Osman parlamentoda Ey Reqîb’in değiştirilmesine yönelik tasarının ikinci kez okunmasından önce diğer parçalardaki şairlerden bir komite oluşturulmasını önerdi. Adnan Osman parlamentonun kesin kararından önce bu komitenin ortak bir görüş oluşturması gerektiğine vurgu yaptı.

Adnan Osman’a göre prensip olarak ulusal marşın değiştirilmesi ya da yerine yeni bir marş yazılması doğal bir iştir. “Yeni bir dönem, yeni bir bayrağı, yeni bir marşı ve yeni sloganları gerekli kılabilir, önemli olan halkın mücadelesidir” diyen Adnan Osman Ey Reqîb’in değiştirilmesini siyasi küfür olarak görmediğini siyasal sürecin normal bir parçası olarak değerlendirdiğini belirtti.

Öte yandan Adnan Osman’ın da belirttiği gibi Ey Reqîb Kürdistan halkının mücadele geleneğinin bir parçasıdır ve Kürdistan halkının ve siyasi örgütlerin amansız mücadelesini ifade ediyordu. Kürtler hükümet kurmadan ve parlamento oluşturmadan önce Ey Reqîb onların kimliği idi. Bu nedenle marşın olduğu gibi kalmasında bir sorun yoktu. Ayrıca Kürt halkının geleceği kurma sürecinin bir parçası idi. Bugünde Kürdistan Bölge sınırları dışında kalan (Kerkük, Musul Diyala) gibi tartışmalı bölgelerin kurtulması için aynı anlamı ifade eder.

Adnan Osman ayrıca şunları dile getirdi; “Marşın bazı mısraları sorunlu olabilir. Bu mısralar amansız bir ulusal mücadele yürüten bir halkı ifade ediyor. Ama şimdi Kürtlerin dışında varolan gruplar ile birlikte yaşayacağımız bir ülke var. Ulusal marş için makamı aynı kalabilir ama bazı mısraları toplumsal gerçeği ifade edebilecek şekilde değiştirilebilir.”

Ey Reqîb’in yasallaşması amacıyla hazırlanan yasa tasarısı geçen Salı günü Kürdistan Bölge Parlamentosunda okundu ve ilgili komisyonlara iletildi.

Kürdistan Bölgesindeki yazar, aydın ve siyasetçiler arasında baş gösteren bir başka görüşe göre, Güney Kürdistan’ın toplumsal yapısının genişlediği, bu nedenle ulusal marşın da var olan farklı toplumsal grup ve yapıları ifade edebilecek bir biçime kavuşturulmalıdır.

Bilindiği gibi Ey Reqîb marşı 1938 yılında İran zindanlarında tanınmış Kürt şairi Dildar tarafından yazıldı ve bugüne kadarda Kürdistan’ın tüm parçalarında ulusal marş olarak okunuyor.