|
Federasyon en iyi seçenek
CELAL TALABANİ
Londra’da yayınlanan Şark ül Evsat
gazatesinde çıkan makale
Kürdistan halkı, 1974 yılında Bağdat'ta
çıkarılan özerk yönetim kanununda da yer
aldığı üzere 'federasyonun çoğunluğa
sahip bölgeleri kapsadığı' şeklindeki
kati saygın bir anlaşmaya uygun olarak
Kürdistan'da var olan federasyonun -sadece bütün
Kürtleri değil- Kürdistan bölgelerinin tamamını
kapsayacak kadar genişletilmesini talep etmektedir.
Zira Irak yönetimi, Kürdistan bölgesinin özerk yönetimini
karara bağlamıştı ve bu karar
halkın desteğini almıştı.
Aralarında Arap ve Kürdistan muhalefet partilerinin
de bulunduğu bütün Iraklı partiler bu
kararı desteklemişti. Arap desteğini
ölümsüz Arap lider Cemal Abdunnasır dillendirmişti.
Abdunnasır, Irak Cumhurbaşkanı'na
gönderdiği o meşhur telgrafında 'Irak
halkının Araplar ve Kürtler olarak iki
temel milletten oluştuğunu ve Kürt halkının
özerk yönetim hakkının' kabulünü içeren
mart bildirisini kutladı ve destekledi. Ayrıca
özerk yönetim, ölümsüz başkan Hafız Esat
yönetimindeki Sosyalist Arap Baas partisi ulusal
kongresinin desteğini almıştı.
Hem de Baas sağının muhalefetine
rağmen... Kararı Libya da kutlamıştı.
Libya devriminin lideri kardeş Muammer Kaddafi,
Kürdistan halkının bağımsız
ve birleşik Kürdistan'daki haklarının
kalıcılığını dile
getirmişti.
Arap İlerleme Partisi ve Filistin Kurtuluş
Örgütü, Kürt halkının özerk yönetim hakkıyla
ilgili mart bildirisini desteklemekte farklılık
sergilemedi. Özerk yönetim, uluslararası destek
de almıştı. Sovyetler Birliği
ve bütün Doğu Avrupa ülkeleri bu anlaşmayı
ve Kürt halkının özerk yönetim hakkını
desteklediler. Bildiri, komünist, sosyalist ve işçi
partilerinin, Avrupa ülkelerinin ve ABD'nin desteğini
de aldı. Özerk yönetim yasası 11 Mart
1974'te çıkarılmış ve eksiklerine
rağmen 'Devrim Yönetimi Konseyi' tarafından
resmi bir kanunla aşağıdaki gerçekler
vurgulanmıştı:
1 - Kürdistan bölgesinin varlığı,
tek bir Irak içinde özerk yönetimden beslenir. Duhok,
Erbil ve Süleymaniye vilayetlerinden oluşur.
Bazı Kürdistan bölgeleri bu yönetimin dışında
tutulmuştur.
2 - Kürdistan bölgesi yasama konseyinin oluşturulması.
Bu konsey Kürdistan bölgesi için seçilmesi gereken
parlamento mesabesindedir.
3 - Kürt halkı ile Baas hükümeti arasındaki
anlaşmazlık, Kürdistan bölgesi sınırları
ve özerk yönetimin yetkileri etrafında sürmektedir.
Irak Devlet Başkan Yardımcısı,
Kerkük'ün ortasından geçen nehre uygun olarak
Kerkük'ün taksimine hazır olduğunu açıklamış
ancak Kürt tarafı Kerkük'le ilgili 1957 istatistiklerinin
baz alınmasını isteyerek öneriyi
reddetmişti. O tarihteki istatistikler Kerkük
bölgesinin Kürtlerin çoğunluk olduğunu
açıklamaktadır. Kürtlerin nüfusu o vakit
187 bin 593 iken Türkmenlerin nüfusu 83 bin 371
idi. Bu gerçek şu an bazıları tarafından
özellikle de federasyona karşı çıkanlar
tarafından bilinmemekte veya bilmezlikten gelinmekte.
Bu yüzden bunun tekrar açıklanması ve
sürekli hatırlatılması gerekiyor.
O halde federasyon talebi sıfırdan başlamadı,
aksine bu resmi olarak ve halk bazında, hükümetler,
partiler ve kurumlarca Irak, Arap ve uluslararası
platformlarda tanınan bir realitedir.
Bu talep Kürdistan ulusal parlamentosunun kararıyla
belirginleşti. Kürdistan parlamentosu bu kararı,
Irak hükümetinin Kürdistan'ın üzerinde nüfuz
ve etkinlikten yoksun olduğu bir zamanda almaktadır.
Bu durum şu iki gerçeğe işaret ediyor:
1 - Kürt halkının demokratik ve federatif
temeller üzerine kurulu Irak'ın ulusal bütünlüğüne
bağlılığını göstermekte,
2 - Bütün bir Irak içinde kalma, merkezi hükümete
egemenlik haklarını veren federasyon temeli
üzerine merkezle ilişkilerini tanzim etmekte
ısrar etmektedir. Egemenlik hakları, devlet
başkanlığını, silahlı
kuvvetleri, dış ilişkileri, kamu
maliyesini, dış ticareti, petrol, doğalgaz
ve para gibi ulusal zenginlikleri ve merkez bankasını
kapsamaktadır.
Kürdistan halkı 12 yılı aşkın
bir süredir federasyon haklarını pratiğe
geçirmeye çalışmaktadır ve hayatın
ekonomik, siyasi, kültürel, sosyal ve diğer
alanlarında büyük başarılar elde
etmiştir. Tüm bu çalışmalar, Kürt
halkının sosyal, kültürel, siyasi, bilimsel
ve sağlık açısından ilerlemesi
için zorunlu şartı olarak federasyondan
(birlik) beslenmesini kaçınılmaz kılmaktadır.
Kürdistan özgürlük ve demokrasi sahası haline
gelmiş, hayatın bütün alanlarında
gelişmiştir. Yeni demokratik Irak için
modeldir. Kürdistan'ı ziyaret eden herkes bu
gerçeği itiraf etmektedir.
O halde -Kürdistan demokratik federasyonunun- bu
eşsiz demokrasi deneyimi, Irak'taki bütün iyi
insanların, Irak'ta ve bölgedeki özgürlük ve
demokrasi âşıklarının desteğini,
teşvikini ve kutlamasını hak etmektedir.
Fakat ortada hayatın gerçeklerini bilmeyen
ve görmezlikten gelenler, Kürt halkına düşman
düşüncelerden etkilenenler var. Onlar bu demokrasi
deneyimini, bütün Irak'ı kaplaması, olgunlaşması
ve daha fazla geliştirilmesi yerine yıkmak
istemekteler. Kürdistan bir yana, bütün Irak'taki
federasyonun düşmanlarıdırlar. Böylelikle
başlarını Kürdistan dağlarının
kayalıklarına vurmakta, sosyal, siyasi,
ekonomik gelişime karşı çıkmakta,
Araplarla Kürtler arasında düşmanlık
ve kin yaymaya çalışmaktalar. Tarihin
tekerleğini geriye götürmek, özgürlük ve federatif
demokrasinin aydınlığıyla nurlanmış
bir toplumu karanlığa sürüklemek istemekteler.
Kürt halkının kazanımlarını
gasp etmeyi, kazanılmış haklarını
almayı ve inşa ettiği medeniyeti
ve modern sivil toplumunu yıkmayı arzulamaktalar.
Ne de kötü arzuluyorlar ve imkânsızı umuyorlar!
Çağdaş ve uygar bir girişim
Son olarak diyoruz ki federasyon birlik anlamındadır
fakat gönüllü seçilmiş bir birliktir bu. Demokratik
birlik, insanların iradelerine ve kendi özellikleriyle
belirginleşmiş bölgelerini yönetme haklarına
saygı gösterir. Federasyon, tarihsel olarak
Almanya gibi tek bir millete bağlı bölgelerin
birleştirilmesi içindir. Yahut Kanada ve İsviçre'de
olduğu gibi ayrılığa düşmüş
milletlerin oturduğu bölgelerin birleştirilmesi
veya Hindistan, Pakistan ve Avustralya gibi belirli
özelliklere sahip bölgelerin birleştirilmesi
içindir.
O halde federasyon ayırıcı değil
birleştiricidir. Federasyon insanların
hep birlikte ülkelerinin yönetimine katılması,
yöneticilerini seçme özgürlüğü ve kendi özel
bölgelerini yönetme özgürlüğünün verilmesi
için demokratik bir girişimdir. Federasyon,
merkez ile bölgeler arasındaki yetkilerin dağılımıdır.
Böylelikle bütün yetkileri diktatörlüğe benzer
şekilde elinde toplayan taşkın merkezi
yönetimi sona erdirmektedir. Son olarak federasyon,
farklı bölgelere veya milletlere sahip tek
bir devletin yönetimi için çağdaş ve uygar
bir girişimdir.
(Londra'da yayımlanan Şark ül Evsat gazetesi,
KYP Genel Sekreteri ve Irak Yönetim Konseyi üyesi,
7 Şubat 2004)
-----------------------------------
28 Şubat tarihli Radikal gazetesinden naklen.
|
