Hevpeyvîna jêrê di derheqa perwerdeya zmanê kurdî ye li Almanya. Me xwes xwendekarên mejî jê haydar bin.

Berpirsyarê Radiyo Kalle Puls Janssen

Beriya destpêkirina peywandanînê we daxwûyanî da:

îro me mevanên balkês anîne. Ew mamostên zimanen biyanî ne ku li Niedersachsenê               (saxsena jêrin) li dibistanên cûre cûre ders didin.Vêgavê ew Mamoste/a li “ Europahaus Aurich” semînerê pedagojik yên zanyarîyê dibînin. Assia (Rusî), Daniele (îtaleyanî), Liliana  (Polonî) û Ahmet Akbas (Kurdî).

Pêsîya hevpeyvinê bi mûzika Kurdî ya folklorî bername destpêkir.

Kalle, Berbirsyarê Radioyê yê “ Ostfriesland”

Kalle: Ji kerema xwe hûn dikarin xwe bidin naskirin.

Akbas: Navê min Ahmet Akbas ê. Ez Kurdim. Li pênc dibistanan dersê zimanê Kurdî didim û ez gelek kêyfxwesim ku we, ew imkana (delfet) daye me.

Kalle: Pêsî ez pirseke esasî bidim. Esas cawa dersa zimanê dayikê bi mana xwe tam tê fehmkirin?

Akbas: Dersa zimanê dayike dersêkê zimanên biyanîye, ew malbeten biyanî ku zarokên xwe li Elmanya  disinin dibistanan û li wir dijin.

Kalle: Dersa zimane dayike li hemû Eyaletan (hereman) destûr heye?

Akbas: Hinek ji zimanên biyanî ders didin. Li ew li hemû eyalatan ne wek hevûdine.

Minak: zimane Kurdî vêgavê li eyaletên kevn li Niedersachsen(saxsena jêrin) cara pêsî bi fermî dersên zimanê kurdî li wir destûr dane, pasî li Bremen û NordreinWestfalen.

Kalle: Kijan sagirt dikarin tevî dersan bibin?

Akbas: Dersa zimanê dayike li gor riza dê û bavê. Berî nivro û pêstî nivro ye . Ew dersên zêdane ji bo sagirtan. Di her form û seklê dibistanan dê sagirt dikarin tevî bibin.

Kalle: Hemû sagirt ji sinifa yekê heta deha ne?

Akbas: Erê, eger ku dê û bavê (malbat) zarokên xwe qeyid bikin.

Kalle: Du dikarî ji me re hinek behsa wan dersan biki ku cawa li dibistanan organîze dibe?

Kengî ew heye? Ser qerarname bahs bikin û bidi naskirin?

Akbas: Dersdana zimanê dayike bi texmini 30 sal heye li Almanya.

Lêbelê zimane kurdî zimanê me ji sala 1993 bi destûra qerarname wirde li Niedersachsen hatîye danin. Ew bi teybetî kurdên ku li we eyaletê rûdinen gelek sah bûne. Cimkî heta wê dema nêzik li Tirkiye zimane Kurdî qedaxwe bû.

Niha em bin ser organizanîyonê: malbatên biyaniyan ku li wir rûdinen ji bo zarokên wan rê û ûsula dersdanina li gor qerarnameye; pewiste dibistan dê û bavên zarokan imkana dersdanina zimanê dayikê agahdar bikin.

Li gor serî lêdana malbatan bi 8 sagirtan di dibistanan de dikarin grupekê (komekê) avabikin.

Ji bo her grupekê jî di heftîyê de` 5 seet dikarin ders bidin. Bi gihstî sagirt di heftîyê  tenê ji 2-3 seatan ders dibînin.

Kalle: Bi rastî eger hûn li welat xwe bin û di welate we de bîyanî hebin hûnê ji bo zarokên wan di hebê dersê zimanê dayikê de bisixilên (karbikin)? Ew li ba we realiste?

Akbas: Belê, begûman ezê kêyfxwes bibim ku dersên wahan li welate me bêdanin. Ziman ji bo insanan diroke, cande,nasnameye û kulturên rengîne(multikulturel).

Kalle: Ji kerema xwe herkes bi zimane xwe xatir bixwaze.

Akbas: Bi xatire we spas dikim.

Di dawîya hevpeyvinê de.

Kalle: „ Niha jî Ozanê Kurd yên bi nav û deng, Sivan Perwer“ dibêje.

Têbinî:

Rolê zimanê dayike di warê meslek nasname, û erina (positiv) ziman ji bo miletan û intergrasionê (bihevre jiyanbûn) bi wan  mamostên ku Navên wan li jor derbas dibin hevpeyvin cêbû.