2024-03-29
Skip Navigation Links
Destpêk/Anasayfa
Pêwendî/İlişki
Lînk
Skip Navigation Links
Video
Album
Arşîv
Oral Çalışlar
 
Şangay Beşlisi ve Avrupa Birliği
2016-11-24 21:05
Oral Çalışlar
İsmet İnönü"nün 1960"lardaki Kıbrıs krizi sırasında söylediği iddia edilen bir söz vardır: "Yeni bir dünya kurulur, Türkiye de o dünyada yerini alır." İnönü"nün, ABD Başkanı Johnson"un Kıbrıs konusundaki müdahaleci tavrını eleştirirken, bu şekilde konuştuğu söylenir. Türkiye"nin, ABD ve Batı"yla ilişkileri, inişli-çıkışlı bir grafik izledi. Süleyman Demirel"le yaptığım bir söyleşide, 12 Mart 1971 askeri müdahalesini yorumlamıştı. Türkiye, o dönemde ağır sanayi yatırımları yapmak istemişti. Demir, çelik, alüminyum fabrikalarıydı söz konusu olan. Demirel, Batılı ülkelerin kapısını çalmış, hiçbirinden destek görememişti. Bunun üzerine Sovyetler Birliği"ne yönelmişti. Moskova; İskenderun Demir Çelik, Seydişehir Alüminyum gibi çok temel yatırımları, para istemeden, mal ve tarım ürünleri karşılığında yapmayı kabul etmişti. Demirel, Batı’nın, darbeyi, işte bu nedenle kışkırtmış olabileceğini düşünüyordu. Ecevit hükümetinin 1970"lerin sonunda devrilmesinin nedenleri arasında da, ABD"ye yönelik olumsuz tutumun olduğu söylenir. Yakın tarihimizde, Batı"yla ters düşmüş birçok siyasetçi, Batı"nın hışmına uğradı.

Ankara-Batı gerilimi

Bu geçmiş hikayeleri hatırlamamın nedeni, son dönemde, Ankara ile Batı başkentleri arasında ciddi bir gerilim yaşanıyor olması. Erdoğan, son dönemde, dilini sertleştirmenin ötesinde, “AB yerine Şangay Beşlisi içinde yer alabiliriz” diyerek çıtayı yükseltiyor… Peki gerçekten AB ile Şangay Beşlisi birbirine alternatif olabilir mi? Türkiye"nin, dış ticaretinin, yatırımlarının, turizm potansiyelinin belirleyici ağırlığını, AB ülkeleri oluşturuyor... Fotoğrafa ABD"yi de eklediğimizde, büyük bir stratejikekonomik- siyasi tablo oluşuyor.

Evrensel değerler

Madalyona insan tarafından bakarsak: İnsan hakları, demokrasi, bireysel özgürlükler, basın özgürlüğü gibi konular; Şangay Beşlisi için çok önemli değil. Buna karşın, Batı, (Türkiye karşısındaki) haksız, dışlayıcı siyasetlerine rağmen; bazı evrensel hukuk standartlarına sahip. Batı, en azından teorik olarak, bu tür değerleri önemsiyor. Ne kadar doğuya yüzümüzü dönersek dönelim; batının tanımladığı değerler, insanlığın ortak değerleri. AK Parti, toplumsal desteğini, askeri vesayete karşı çıkışıyla, siyasette çoğulculuğu savunmasıyla, alt sınıfların önünü açmaya yönelik vizyonuyla kazanmıştı… İnsanlığın ortak değerlerinden ve demokrasiden uzaklaşmak; Türkiye’yi, bir yere ulaştırmaz

---------------------------------------------

Posta-24 Kasım
Print